Selenyum, insan sağlığı için önemli ve gerekli olan esansiyel eser elemetlerden biridir. Ana kaynağı diyetteki deniz ürünleri, yumurta, ekmek, tahıllar ve süt ürünleridir. Etkisini yapısında bulunan selenoproteinler yoluyla gösterir. Selenyum, normal tiroid bezinde yüksek konsantrasyonda bulunur. Tiroid bezinde bulunan ve H2O2 gibi toksik oksijen türevlerinin detoksifiye edilmesinden sorumlu olan enzimin yapısında bulunur.
Selenyum kullanımı otoantikorları düşürse de hipotiroidiye gidişi engellediğine dair veri yoktur ve rutin kullanılması önerilmez.
Guatr oluşumunda sigara içmek (tiyosiyanat içerir), doğal guatrojenler, selenyum veya çinko eksikliği, emosyonel stres, oksidatif stres, endokrin bozucular, dishormonogenez, bazı ilaçlar (lityum), enfeksiyonlar ve genetik faktörler de önemlidir.
Selenyum eksikliği tiroid bezinde peroksitler birikir ve tiroid hormon sentezini bozar.
Selenyum otoimmün tiroiditli olgularda inflamatuvar aktiviteyi azaltabilir. Hafif graves oftolmopatisinde çok merkezli, randomize, plasebo kontrollü, hafif selenyum eksikliği olan bölgelerde yapılan bir çalışmada, altı ay süreyle günde iki kez verilen 100 μg selenyum tedavisinin göz bulgularında iyileşmeye neden olduğu ve yaşam kalitesini artırdığı saptanmıştır. Selenyum eksikliği olmayan bölgelerde yaşayan graves oftolmopatisi hastalarındaki etkisi ise bilinmemektedir.
Fazla miktarı toksik etki yapabilmektedir. Zehirlenmeye sebep olduğu vakalar vardır. Spesifik endikasyonlar dışında doktorunuz önermeden selenyum kullanmayınız.
Prof. Dr. Ayşe ÇARLIOĞLU Dahiliye - İç Hastalıkları , Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları
Comments